Jeśli zależy nam na wydajności naszego komputera, szybkiej pracy dysku, a przy tym nie boimy się kosztów, na pewno przeszło nam przez myśl kupno dysku SSD do naszego laptopa. Cechuje go szybsza praca niż w przypadku dysku HDD, jednak przy tym wielokrotnie wyższa cena. Czy warto zapłacić więcej za dysk SSD? Jak wybrać odpowiedni dla nas dysk?
Dysk SSD czy HDD?
Wybór między dyskiem HDD do laptopa czy SSD nie jest prosty – są to zupełnie inne technologie zapisu danych w pamięci. Wszystko zależy od tego, jak dużo pamięci potrzebujemy, do czego będziemy używać komputera i jaki mamy budżet. Do przechowywania danych, do których rzadko sięgamy, w zupełności wystarczy dysk HDD. Jeśli mamy większy budżet i będziemy często używać danych zapisanych na dysku, np. chcemy używać wymagających dużej wydajności programów lub nie jesteśmy zadowoleni z szybkości pracy systemu – możemy zainwestować w dysk SSD, który może pomóc poprawić wydajność naszego laptopa. Dla dysków HDD szybkość przesyłu danych wynosi maksymalnie 600 MB/s, natomiast dla dysków SSD – nawet 7000 MB/s. Dodatkowo dysk SSD pracuje dużo ciszej niż HDD i może funkcjonować w wyższych temperaturach.
Jak zbudowany jest dysk SSD?
Budowa dysku SSD, w przeciwieństwie do tradycyjnego dysku twardego HDD, nie jest oparta na mechanicznie obracających się talerzach magnetycznych. Dysk SSD to pamięć bazująca na półprzewodnikach. Zbudowany jest z kilku podstawowych elementów. Są to:
- kości pamięci – czyli pamięć flash, część ta odpowiada za zapis danych na dysku;
- kontroler – zarządza zapisem danych w pamięci flash, komunikuje się też z pamięcią podręczną (cache) dysku;
- interfejs – złącze komunikacyjne, które służy do podłączenia dysku do płyty głównej komputera.
Kość pamięci składa się z wielu komórek pamięci, z których każda przechowuje pewną ilość danych, np. jeden bit. Jest to pamięć typu flash, czyli pamięć programowalna i kasowalna elektrycznie. Podobna technika występuje w popularnych pendrive’ach. Komórki pamięci mogą być różnie skonstruowane. Dawniej używano głównie komórek połączonych równolegle i korzystających z logiki NOR, co umożliwiało odczytywanie i zapisywanie danych w pojedynczych komórkach. Obecnie częściej używa się logiki NAND i komórek połączonych szeregowo – umożliwia to odczytywanie i zapisywanie danych w całych wierszach. Ze względu na budowę pojedynczej komórki układy pamięci dzielimy na:
- SLC – najtrwalsze i najdroższe układy, zapisujące jeden bit danych na komórkę pamięci; są droższe w produkcji, ale jednocześnie najszybsze, najmniej podatne na błędy i pozwalające na największą ilość cykli zapisu – około 100 tysięcy cykli.
- MLC – najpopularniejsze układy, które przechowują dwa bity danych na komórkę pamięci, są trochę wolniejsze niż SLC, ale i tańsze. Pozwalają na ok. 10 tysięcy cykli zapisu danych.
- TLC – tańsze układy, które pozwalają na zapisanie 3 bitów danych w komórce pamięci. Ich żywotność to tylko ok. 1000 cykli zapisu, są też bardziej podatne na błędy.
- QLC – najtańsze układy, zapisujące 4 bity w komórce pamięci. Jak można się domyślić, są najmniej trwałe.
Dysk jakiego typu wybrać? Najczęściej klienci stawiają na MLC, który jest niejako kompromisem między przystępną ceną a dużą trwałością.
Na co zwrócić uwagę przy zakupie dysku SSD do laptopa?
Poza architekturą dysku jest jeszcze kilka innych cech, które warto wziąć pod uwagę przy wyborze dysku SSD. Jest to oczywiście rozmiar dysku – w przypadku, gdy dysk SSD ma pomieścić nasz system i programy obok HDD przechowującego dane – wystarczy mniejsza jego pojemność. Jeśli stawiamy na dysk SSD jako jedyny dysk w naszym laptopie – musimy rozejrzeć się za większymi pojemnościami. Drugą ważną cechą dysku SSD jest parametr TBW, czyli z angielskiego Total Bytes Written, który oznacza całkowitą liczbę terabajtów, którą można zapisać na dysku w całym okresie jego eksploatacji aż do utraty gwarancji. Jest to więc wyznacznik wytrzymałości dysku SSD – im większy, tym lepiej dla żywotności naszego dysku. Kolejnym parametrem dysków SSD jest prędkość. Prędkość przesyłania danych dla dysków SSD jest dużo wyższa niż dla dysku HDD i wynosi nawet 7000 MB danych na sekundę. Prędkość zależy m.in. od rodzaju złącza. W dyskach SSD stosuje się złącza:
- SATA 6 Gb/s – złącze takie same jak w dysku HDD, dzięki czemu wymiana dysku HDD na SSD jest bardzo prosta. Prędkość dysku przy użyciu takiego złącza wynosi 450-570 MB/s.
- mSATA – jest to złącze na postawie SATA i wykorzystujące ten sam interfejs SATA III, ale bardziej kompaktowe i przeznaczone dla komputerów przenośnych.
- M.2 – takie złącze jest następcą mSATA i może obejmować zarówno protokół SATA, jak i PCI Express – przy użyciu magistrali PCI Express możliwe jest uzyskanie przepustowości 32Gb/s (czyli około 3,9 GB/s).
Jaki interfejs dysku SSD jest najlepszy? Najdroższy, ale i najbardziej przyszłościowy, jest interfejs PCI Express M.2. Umożliwia on najszybszą pracę dysku. W przypadku dysków SSD warto też rozważyć dyski wykorzystujące protokoły NVMe (NVM-Express). Pozwalają one uzyskać jeszcze większą wydajność przy mniejszym zużyciu prądu. Takie rozwiązanie będzie idealne dla laptopów nowoczesnych lub gamingowych, z wydajnym procesorem. Dla zwykłego sprzętu do surfowania po Internecie i prac biurowych wystarczy natomiast złącze SATA.
Ranking dysków SSD
Godne polecenia dyski SSD produkowane są przez takie firmy, jak Goodram, Crucial, WD czy Samsung. Jeśli chodzi o standard SATA, polecamy dyski Goodram CX400 i Crucial BX500, które mają porównywalne ceny i parametry – za dysk o pojemności 1 TB zapłacimy ok. 350 zł, otrzymując dysk o maksymalnej przepustowości 550 MB/s. Dysk Crucial wykorzystuje technologię kości pamięci QLC, natomiast Goodram – TLC. Za dysk Samsunga o podobnej pojemności – Samsung 870 EVO – zapłacimy już ok. 500 zł.
Kość pamięci TLC oferuje maksymalną prędkość 560 MB/s. Jeśli mamy większy budżet i potrzebujemy większej wydajności, warto zastanowić się nad dyskami wykorzystującymi protokół NVMe. Budżetowe wersje tego typu dysków to znów Goodram i Crucial. Za 1 TB dysk Goodram PX500 zapłacimy niecałe 400 zł. Ma on złącze M.2 PCIe, a maksymalna prędkość dysku to ponad 2000 MB/s. Za Crucial P5 Plus zapłacimy już 530 zł, lecz otrzymamy trzykrotnie większą prędkość – do 6600 MB/s. Kolejnym wartym polecenia dyskiem jest Samsung 980 Pro, który kosztuje 750 zł, lecz jego maksymalna przepustowość to aż 7000 MB/s. WD SN 850 również osiąga przepustowość nawet 7000 MB/s i posiada wbudowany radiator, jednak jego cena to aż 900 zł.
Daj znać w komentarzu czy nasz artykuł pomógł Ci dokonać wyboru dysku SSD do laptopa.
